بررسی روش فقه الحدیثی علّامه مجلسی در ملاذ الأخیار

thesis
abstract

چکیده : سنت پس از قرآن، دومین منبع استنباط احکام و معارف دین برای مسلمانان است. در میان منابع روایی شیعه کتاب «تهذیب الاحکام» اثر شیخ الطائفه محمد بن حسن طوسی یکی از منابع اصلی و از «کتب اربعه» است که مهمترین مجموعه های روایی شیعه را تشکیل می دهند. کشف مقصود روایات و چگونگی شرح و نقد آنها از مهمترین علوم مربوط به حدیث شناسی است که در اصطلاح علوم حدیث «فقه الحدیث» نامیده می شود. بررسی روشی که محدثین بزرگ در این شرح و نقد بکار برده اند می تواند در ارائه راهکارها و روشهای درک مراد روایات و شرح و نقد آنان بسیار راهگشا باشد. بر کتاب «تهذیب الاحکام» چندین شرح نوشته شده که یکی از آنها کتاب «ملاذ الاخیار» اثر علامه محمد باقر مجلسی است. در این مجموعه برآنیم تا با بررسی این شرح گرانقدر، روشهای علامه مجلسی در شرح و نقد احادیث را ارائه کنیم. این پژوهش در سه فصل اصلی، به علاوه پیشگفتار و خاتمه تدوین گشته است. در فصل نخست با عنوان زندگی نامه ها و آثار به معرفی اجمالی شیخ مفید و کتاب «المقنعه»، شیخ طوسی و کتاب «تهذیب» و علامه محمد باقر مجلسی می پردازیم. در فصل دوم با عنوان درآمدی بر علم فقه الحدیث به تعریف این علم و جایگاه آن در علوم حدیث اهتمام می ورزیم. فصل سوم با عنوان روشهای فقه الحدیثی علامه مجلسی در ملاذ الاخیار بخش اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد. این فصل شامل دو بخش است: روشهای بیرونی و روشهای درونی. منظور از روشهای بیرونی روشهایی است که در آنها از عوامل خارج از خود حدیث در شرح و نقد آن استفاده می شود. این روشها عبارتند از: عرضه بر قرآن، عرضه بر سنت قطعی، عرضه بر عقل، عرضه بر مسلمات علمی و تجربی، عرضه بر مسلمات تاریخی، توجه به فضای صدور حدیث، توجه به اصل تقیه و در نهایت بررسی سند حدیث و نقد رجالی آن. اما روشهای درونی روشهایی است که در آنها از متن حدیث و عوامل درونیِ آن، در شرح و نقد روایت بهره می بریم. این روشها عبارتند از: بررسی لغوی حدیث، بهره از دانش صرف و دانش نحو، توجه به علم بلاغت، توجه به تصحیف و افتادگی در متن، توجه به نقل به معنا در روایات و تاویل حدیث در صورت نیاز. در هر بخش پس از بحث نظری نمونه هایی از کتاب «ملاذ الاخیار» ارائه می شود.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

بررسی روش فقه الحدیثی علامه مجلسی در شرح الکافی(کتاب الحجه)

مِرآت‌العقول فی شرحِ أخبار آل الرَسول، شرحی است که علامه محمدباقر مجلسی بر کتاب کافی نگاشته است.جایگاه کافی در میان علمای اسلامی و سبقه آن بر دیگر مجموعه‌های حدیثی، ارزش این کتاب را بیشتر آشکار می‌کند.در این مجموعه، علامه برای روشن کردن مفهوم احادیث، معانی آن‌ها را شرح داده و نکات دقیقشان را بیان کرده است.وی قبل از ورود به متن هر حدیث و بررسی آن، نخست، نوع آن را از نظر سند مشخص کرده و گاه نیز تا ح...

full text

بررسی روش فقه الحدیثی علامه مجلسی در شرح الکافی(کتاب الحجه)

مِرآت العقول فی شرحِ أخبار آل الرَسول، شرحی است که علامه محمدباقر مجلسی بر کتاب کافی نگاشته است.جایگاه کافی در میان علمای اسلامی و سبقه آن بر دیگر مجموعه های حدیثی، ارزش این کتاب را بیشتر آشکار می کند.در این مجموعه، علامه برای روشن کردن مفهوم احادیث، معانی آن ها را شرح داده و نکات دقیقشان را بیان کرده است.وی قبل از ورود به متن هر حدیث و بررسی آن، نخست، نوع آن را از نظر سند مشخص کرده و گاه نیز تا ح...

full text

نقد و بررسی مبانی فقه الحدیثی مجلسی اول

باسمه تعالی چکیده علامه محمدتقی مجلسی، فقیه، محدث و عارف بزرگوار دوره صفویه ،دارای آثار متعدد علمی از جمله شروح فارسی و عربی بر کتاب من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق است. وی در دو کتاب لوامع صاحب قرانی و روضه المتین و سایر آثار حدیثی خود با بهره گیری از آیات قران کریم، احادیث اهل بیت، تاریخ، لغت و .... احادیث اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم را توضیح داده و آنها را تبین کرده است. هدف از ت...

روش شناسی علامه مجلسی در تفسیر آیات الاحکام

تفسیر فقهی، یکی از قدیمی­ترین و سودمندترین روش­های تفسیر قرآن است که مفسر در آن احکام فقهی را از میان آیات الاحکام استخراج می­کند. بنابراین، تفاسیر متعددی با سلیقه­ها و روش­های مختلف نگاشته شده است که شناخت این روش­ها به درک بهتر مقصود خدا کمک می کند. این تفاسیر را نه تنها در کتب تفسیری یا آیات الاحکام بلکه در میان کتب فقهی یا روایی نیز می­توان یافت. یکی از این منابع، کتاب صد و ده جلدی (بحارالا...

full text

روش فقه الحدیثی کلینی در شرح احادیث کافی

   کتاب کافی، به دلیل اعتبار و وثاقت مؤلف، و قدمت کتاب و نزدیکی به زمان حضور ائمه(ع)، از زمان تألیف، مورد توجه علما و محدثان امامی قرار گرفت و در طول تاریخ حدیث شیعه بر روایات آن شروح متعددی نگاشته شد، اما در این بین، به شروح خودِ کلینی بر برخی روایات کتابش کمتر توجه شده است. کلینی علاوه بر طبقه‌بندی بدیع احادیث، به شرح و تبیین برخی از  احادیث پرداخت وتلاش نمود تا مشکلات اخبار را حل کند. بهره گی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023